Niezawodność działania instalacji elektrycznych jest dziś traktowana jak oczywistość. Jest to jednak możliwe wyłącznie dzięki rozwojowi technologii, którą wspomagają specjaliści od projektowania. Planowanie tras kablowych odbywa się zgodnie z zasadami sztuki, a ściślej mówiąc: wedle określonych norm i wypracowanych na przestrzeni lat praktyk. Przeczytaj nasz artykuł, aby dowiedzieć się, jak wygląda proces przygotowywania projektu oraz jakiego rodzaju systemy są dostępne na rynku.
Jaka norma prawna odpowiada za trasy kablowe?
Projektanci posiłkują się w swojej pracy rozwiązaniami wskazaniami przez Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. Znajdują się tam takie informacje, jak ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym czy rozmieszczenie poszczególnych urządzeń. Ponadto odsyła ono do Polskiej Normy (PN) jako wzoru do wprowadzenia w życie.
W interesującym nas przypadku chodzi konkretnie o PN EN 61537 i jego odpowiednik DIN VDE 0639. Określają one m.in. parametry tras kablowych, klasyfikację temperaturową czy odporność na uszkodzenia (w tym korozję). Zgodność z normą każdy producent ma obowiązek potwierdzić deklaracją CE.
Jak planować trasy kablowe?
Kwestie techniczne potrafią być dość skomplikowane, warto jednak wspomnieć o kilku najważniejszych zasadach, jakimi kierują się fachowcy, by mieć ogólne pojęcie o stosowanych przez nich metodach. Na samym więc początku należy podkreślić, że przy planowaniu tras kablowych najbardziej liczy się bezpieczeństwo.
Co to oznacza w praktyce? Przede wszystkim wymóg, by przewody zostały ułożone w prawidłowy sposób. Na ich drodze nie mogą więc pojawiać się żadne ostre krawędzie. Zaleca się również stosowanie gładkich korytek i innych elementów montażowych. Według wymienionych wcześniej norm owe części powinny mieścić wszystkie kable w taki sposób, aby nie dochodziło do ich pękania, łamania lub przecierania.
W związku z tym idealnie zaplanowana trasa kablowa tworzy jednolitą całość. Oczywiście nie zawsze jest taka możliwość. Na szczęście istnieją sposoby na zmianę kierunku lub poziomu poprzez zastosowanie kształtek czy kolanek, choć zaleca się, aby ich użycie było jak najrzadsze.
Ciężar trasy kablowej
Bardzo istotna w zakresie bezpieczeństwa jest jeszcze nośność systemu. To najważniejszy techniczny aspekt planowania tras kablowych, a wykorzystuje się w tym celu specjalistyczne wyliczenia. Wzór znajduje się w normie DIN VDE 0639 T1. Zgodnie z nią maksymalny ciężar kabli wynosi [0,028 N / (m × mm²)] × przekrój użyteczny stosowanego koryta czy rury. Można też przyjąć założenie (choć jest ono obarczone pewnym ryzykiem), że przy wysokości boku 60 mm na jeden metr elementu montażowego obciążenie nie powinno przekraczać 15 kg na 100 mm szerokości.
Rodzaje tras kablowych
Wspomnieliśmy już o korytach i rurach w kontekście elementów, z jakich składają się trasy kablowe. Trzeba więc w tym miejscu dodać, że dobór właściwego systemu również należy do sztuki planowania. Na rynku można znaleźć kilka różnych produktów o odmiennym zastosowaniu. Przybliżymy je poniżej.
Podstawowe koryta kablowe
Najczęściej stosowane są standardowe modele, choć w ich obrębie również da się zaobserwować dużą różnorodność. Wynika ona głównie z wykorzystywanego do produkcji materiału. Dla przykładu podczas planowania tras kablowych dla wnętrz o suchej atmosferze wystarczą koryta nośne ocynkowane galwanicznie. Z kolei przemysł chemiczny wymaga zastosowania elementów ze stali nierdzewnej lub kwasoodpornej.
Koryta siatkowe
Wyróżniają się dużą elastycznością, choć nie chronią przed wilgocią oraz zanieczyszczeniami. W związku z tym stosuje się je przede wszystkim w miejscach, gdzie liczy się estetyka oraz łatwy dostęp do prac serwisowych. Wykonuje się je z ocynkowanego drutu lub stali nierdzewnej.
Koryta płaskie
Stosowane do powierzchni wykończonych. Dzięki swojemu kształtowi ułatwiają dostosowanie instalacji do istniejącego już obiektu i właśnie w tej sytuacji są przeważnie montowane. Dołączenie do nich puszek z włącznikami lub gniazdami jest praktycznie bezproblemowe.
Koryta grzebieniowe
Ich konstrukcja cechuje się szczelinami międzyżebrowymi. Służą one do lepszego planowania tras kablowych poprzez optymalne rozłożenie przewodów. Perforowana podstawa pozwala też na umieszczenie tablic rozdzielczych. A dzięki stosunkowo grubym bokom zapewniają większą stabilność systemu.
Koryta elastyczne
Jako jedyne umożliwiają tworzenie systemów, gdzie pojawia się konieczność poprowadzenia kabli pod kątem 90˚ lub większym. Na ich korzyść przemawia też prostota montażu, ponieważ wystarczą do tego wkręty, a nawet taśma samoprzylepna w formie pianki.
Rury osłonowe
Są gładkie w środki i karbowane na zewnątrz. Powstają z tworzyw sztucznych. Ze względu na budowę znajdują zastosowanie w instalacjach natynkowych (zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych), a także podłożach zalewanych betonem.
Rury ognioodporne
Montowane w miejscach o podwyższonym ryzyku pojawienia się pożaru. Powstają z materiałów ognioodpornych, a nawet samogasnących. Szczególnie przydatne są w miejscach, w których przebywa dużo ludzi lub gromadzi się wartościowe sprzęty, np. szkołach, szpitalach czy centrach danych.
Dodatkowe elementy do tras kablowych
Oprócz tego przy projektowaniu przydatne okazują się różnego rodzaju akcesoria. Warto wspomnieć chociażby o studniach kablowych, zawiesiach, przepustach, szafach i cokołach. Ułatwiają one planowanie tras kablowych oraz organizację przewodów. Przy okazji zwiększają poziom bezpieczeństwa eksploatacji systemu.
Profesjonalne trasy kablowe
Nawet najlepsze planowanie pójdzie na marne jeśli stosowane elementy odbiegają od przyjętych powszechnie standardów. Wobec tego profesjonaliści zawsze zwracają uwagę na jakość stosowanych części składowych tras kablowych. Szczególnie pod tym względem polecamy dostarczane przez nas rozwiązania. Powstają one w zgodzie z najnowszymi trendami, a przy ich produkcji korzystamy z wysokogatunkowych materiałów. Dzięki temu nasi klienci zyskują dostęp do zaawansowanych technologicznie rozwiązań w przystępnej cenie.
